Lichamen als Formule 1-bolides (Tom Le Bacq - 18/07/2005)
Tour de France is voor renners drie weken fysieke grenzen overschrijden en tanks bijvullen

De Tourrenners mogen vandaag voor de tweede keer een dag rusten. Ze hebben een loodzwaar weekend achter de rug met twaalf Pyreneeëncols en in totaal 93 kilometer klimwerk. De driedaagse Alpentocht (tien cols, 131 kilometer klimmen) ligt nauwelijks een week achter ons. ,,De Tour is een vorm van georganiseerde overbelasting, en wie daarvan het beste recupereert, is de sterkste'', zegt professor Peter Hespel, inspanningsfysioloog aan de KU Leuven.


INSPANNINGSFYSIOLOOG Peter Hespel, professor aan de faculteit kinesiologie en revalidatiewetenschappen aan de KU Leuven, voerde in de eerste helft van mei fysieke tests uit bij de renners van de Belgische Quick-Step-Innergetic-ploeg en werkt al jaren samen met de wielrenners rond teammanager Patrick Lefevere.

,,Iemand die in juni de Tour moet rijden, moet in mei eigenlijk al een schitterende basisconditie hebben'', zegt Hespel. ,,Die basis kun je eenvoudig definiëren als de kruissnelheid die een renner aankan waarbij hij hoofdzakelijk vetten in zijn spieren als brandstof gebruikt. Hoe sneller je kunt fietsen zonder aan de suikers in je spieren te zitten, hoe meer reserves je overhoudt voor als het echt intens wordt, zoals in de finale van een koers, of tijdens een beklimming.''



- Is het gezond om de Tour de France te rijden?

Neen. De Ronde heeft niets met gezondheid te maken. Topsport in het algemeen wordt niet georganiseerd in functie van de gezondheid van de atleten. De Tour is een vorm van georganiseerde overbelasting van topatleten. Elke medicus die in het peloton zit, zal zeggen dat het met de middelen die legaal beschikbaar zijn, bijzonder moeilijk is om de atleten tussen de etappes voldoende te laten recupereren.

Eigenlijk zou in de Tour al een rustdag ingelast moeten worden na drie dagen van vlakke etappes, en na één of maximum twee bergetappes. Maar elke etappe betekent inkomsten voor de Tourorganisatie. Er is dus een conflict tussen wat men van de renners verwacht, en wat mogelijk is binnen het fysieke potentieel van de mens.



- Wat doet een renner na de etappes om te recupereren?

Je hebt tussen het einde van de vorige rit en de start van de volgende grofweg vijftien uur de tijd, en daarvan moet een renner toch minstens acht uur slapen. Die andere zes of zeven uur moet de atleet actief recupereren, en daar speelt voeding een zeer belangrijke rol. Bij zware etappes in de Tour verbruikt een renner meer dan 10.000 calorieën. Je moet die kunnen aanvullen door te eten, terwijl één van de typische symptomen van een uitgeputte mens is dat hij geen honger heeft.

Om de Tour te winnen, moet je niet alleen een steengoed wielrenner zijn, maar ook over een fantastisch verteringsstelsel beschikken. Je moet dag na dag de tanks weer kunnen aanvullen.



- Wat krijgt een Tourdeelnemer dan voorgeschoteld na een etappe?

De eerste uren krijgt hij vooral recuperatiedranken, waar zeer veel suikers inzitten, en ook een beperkt gehalte aan eiwitten. Het komt er voor alle ploegen op aan om hun renners te doen blijven eten tot ze gaan slapen: eerst vloeibare voeding vlak na de aankomst, daarna broodjes in het hotel, iets om te eten tijdens de massage en hun rust op bed. Daarna volgt 's avonds nog een copieuze maaltijd met veel pasta's en suikerrijke producten.

Renners moeten van elk moment profiteren om calorieën binnen te krijgen, en de minste toegeving die ze daarop doen, kost hen tijd in het klassement.



- Terwijl geen enkele renner 's avonds eigenlijk honger heeft.

Dat is een conflict, en vroeger kregen de renners vaak via baxters extra voeding, maar dat mag niet meer. Nu mogen alleen nog infusen gegeven worden als daar ,,medische redenen'' voor zijn.

De Tour is een wedstrijd die voor een groot deel gewonnen en verloren wordt op recuperatievermogen. Elke ingreep die je doet om dat vermogen artificieel te versnellen en dus de prestatie te verbeteren, zou je kunnen catalogeren als doping. En het dopingproduct dat het meest inwerkt op het recuperatievermogen, is epo. Maar er kunnen interventies nodig zijn uit medische overwegingen. Maar de wereld is aan het verbeteren in het wielrennen. De glorietijd van epo is ondertussen echt wel voorbij. Het is aan het medische korps om de grens te trekken tussen doping en legale middelen.



- Wat is het verschil tussen Lance Armstrong, die maar drie weken per jaar piekt, en Alexandre Vinokourov, die eerder dit seizoen al Luik-Bastenaken-Luik won? Dat is een keuze die die renners zelf maken. Het kan zijn dat iemand het niet kan opbrengen om tot in mei zijn basisconditie op peil te brengen zonder enige vorm van beloning op competitievlak. Misschien willen renners als Vinokourov zich meten met de rest tijdens wedstrijden. Armstrong heeft geen koers nodig om te weten waar hij staat. In de Dauphiné Libéré heeft hij moeilijke momenten gekend, maar hij maakt zich daar geen zorgen over.

Hij weet hoever hij staat, ook zonder te winnen.



- Is hij de renner die zijn lichaam het beste kent?

Hij is vergelijkbaar met Michael Schumacher in de Formule 1: hij is de top in het tunen van zijn auto, terwijl niemand beter is dan Armstrong in het tunen van zijn lichaam. Ik ben er bijna zeker van dat er in het peloton meer getalenteerde renners rondrijden dan hij. Maar een absolute toprenner is een combinatie van talent, karakter en beroepsernst. En daar blinkt Armstrong alledrie in uit.